“กระทงเงินล้านลานเพชร 1 ตำบล 1 ซอฟต์พาวเวอร์

ที่บ้านลานเพชร ต.ลานดอกไม้ตก อ.โกสัมพีนคร จ.กำแพงเพชร เป็นหมู่บ้านที่ผลิตกระทงเปลือกข้าวโพดแห่งแรกของประเทศไทย โดยแทบทุกหลังคาเรือนจะทำกระทงเพื่อส่งขาย ในเทศกาลประเพณีลอยกระทงที่จะถึงนี้ จากการออกสำรวจตามบ้านเรือนของชาวบ้านในตำบลลานดอกไม้ พบว่าทุกบ้านต่างเร่งผลิตกระทงเปลือกข้าวโพดในทันส่งขายก่อนถึงวันลอยกระทง รูปแบบกระทงมีหลากหลายชนิด เช่นกระทงทรงกลม กระทงรูปดาว รูปหัวใจ รูปหงส์ รูปเป็ด รูปเรือ สีสันสวยงามมาก ที่สำคัญกระทงเปลือกข้าวโพดสามารถย่อยสลายเองได้ตามธรรมชาติ

สำหรับวัตถุดิบที่นำมาใช้ทำกระทงเป็นวัสดุจากธรรมชาติทั้งสิ้น เช่นเปลือกข้าวโพด ดอกกก ดอกหญ้ามุ้ง นำมาตากแห้ง แล้วย้อมสี นำมาประกอบกันกับฐานที่ใช้จากเปลือกลูกมะพร้าวแห้ง ตัดเป็นรูปทรงตามต้องการ จากนั้นประดับตกแต่งใส่กากเพชรให้มีสีสันที่สดใสสวยงาม ก็จะออกมากระทงที่สวยงามหลากหลายรูปแบบ

      น.ส.นภัสวรรณ บุตรดี นายกองค์การบริหารส่วนตำบลลานดอกไม้ เปิดเผยว่า กระทงเปลือกข้าวโพดของ ต.ลานดอกไม้ ถือเป็นซอฟต์พาวเวอร์ของตำบลนี้  โดยในหมู่บ้านนี้มี 350 ครัวเรือนที่ทำกระทงเปลือกข้าวโพดส่งขาย แต่ละครัวเรือนสามารถทำกระทงเปลือกข้าวโพดได้ 10,000 ถึง 20,000 ใบ มีรายได้จากการทำกระทงบ้านละหลายแสนบาท นำรายได้เข้าตำบลลานดอกไม้ปีละหลายสิบล้านบาท ถือเป็นรายได้หลักของชาวบ้านแห่งนี้ แม้แต่เด็กๆที่ปิดเทอมช่วงนี้รวมถึงคนเฒ่าคนแก่ก็นั่งทำกระทงมีรายได้คนละตั้ง 1-3 บาทต่อกระทงแล้วความขยัน วัตถุดิบก็เป็นของท้องถิ่นทั้งหมด จนปัจจุบันวัตถุดิบมีค่ามีราคาทุกอ่าง กาบมะพร้าวที่นำมาเป็นฐานกระทงไม่พอทำต้องสั่งมาจากทางภาคใต้ครั้งนับสิบรถพ่วง

ส่วนชาวบ้านบอกว่าปีนี้จึงมีพ่อค้าสั่งมาจำนวนมาก จนทำกันไม่ทันไม่พอขาย ชาวบ้านทุกบ้านต้องนั่งทำกันถึงตี 2-3 ทุกคืน เพื่อที่จะทำให้มากที่สุดโดยปีนี้นี้ทั้งตำบลส่งออกไปแล้วมากกว่า 1,000,000 ใบ แต่ถึงกระนั้นก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ จึงทำให้เศรษฐกิจในตำบลดีมาก ทั้งคนแก่ ทั้งเด็ก มีรายได้ไปตามๆกัน ส่วนราคาที่ขายส่งตกใบละตั้งแต่ 25-500 บาทแล้วแต่ขนาดและลวดลายยากง่าย โดยมีพ่อค้าคนกลางขาประจำมาสั่งจองกระทงเปลือกข้าวโพดกันข้ามปี

นางสตรีรัตน์ ชูอินทร์ อยู่บ้านเลขที่ 71/4 หมู่ 3 ต.ลานดอกไม้ อ.โกสัมพีนคร จ.กำแพงเพชร เปิดเผยว่า เปิดเผยว่า กระทงเปลือกข้าวโพดจัดเป็นซอฟต์พาวเวอร์ของตำบลนี้ เพราะเกิดขึ้นจากที่นี่เป็นแห่งแรกของประเทศ เดิมคนเฒ่าคนแก่จะทำกระทงจากใบตองแต่ใบตองแห้งเหี่ยวง่าย จึงริเริ่มมาทำจากเปลือกข้าวโพดแทน แล้วก็มีการต่อยอดในรูปแบบและสีสันที่สวยงามขึ้นมาจนแพร่หลาย มีพ่อค้าแม่ค้าคนกลางรับไปขายก็มีตลาดใหญ่เช่นตลาดไท ตลาดสี่มุมเมือง ตลาดปากคลองตลาด รวมทั้งจังหวัดใหญ่ที่จัดงานใหญ่และสั่งมาจากทั่วประเทศ

สำหรับในพื้นที่ ต.ลานดอกไม้มีเกษตรกรปลูกข้าวโพดมีมากกว่า 1,800 ไร่ แต่เดิมเกษตรกรจะนำเปลือกข้าวโพดทิ้งลงแม่น้ำบ้าง เผาทิ้งบ้าง ก่อเกิดมลพิษทางอากาศ แต่ปัจจุบันเปลือกข้าวโพดเหล่านี้กลับกลายเป็นวัตถุดิบที่มีราคาแพง โดยเปลือกข้าวโพดแบบที่ยังไม่ย้อมสีขายได้กิโลละ 80-100 บาท แต่ถ้าย้อมสีแล้วจะขายได้ถึงกิโดละ 120-150 บาท ดังนั้นการขายเมล็ดข้าวโพดจึงเป็นรายได้ลองจากการขายเปลือกข้าวโพด ซึ่งคนทำกระทงต้องสั่งจองกันล่วงหน้าข้ามปี

ต.ลานดอกไม้ตก เป็นที่เดียวที่ อาจารย์รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์ จากวิทยาลัยเทคนิคกำแพงเพชร คณะคหกรรมศาสตร์ ผู้ดูแลศูนย์บริรักษ์ไทย ไปสอนให้ในปี 2527 แล้วมีการพัฒนาต่อยอดถึงปัจจุบัน

ข่าว-ภาพ : เสรี อารยะสัมพันธ์

เรียบเรียง : ธนพัฒน์ จันทรังษี

Graphic Design : ธนพัฒน์ จันทรังษี

ตรวจทาน : ชัยพันธ์ ศรีคชไกร